-
1 taka um
-
2 VIÐ
I)prep. with dat. and acc.I. with dat.1) against;hann sló honum niðr v. steininum, he dashed his head against the stone;hús liggja v. velli, the houses lie in ruins;kasta sér niðr v. velli, to cast oneself down on the ground;er inn efri kjöptr v. himni, en inn neðri við jörðu, the upper jaw touches the heaven, the lower the earth;hann hjó hann upp v. garðinum, he smote him close by the fence;skera af sér strenginn við øxinni, to cut the string, asunder against the axe;2) against, towards, of direction;horfa v. e-m, to look towards, face;3) along with (hann hafði marga smiðu v. sér);4) with, of an instrument (jarl hljóp upp v. sverði);5) among;gengu síðan í sæti sin v. öðrum mönnum, among other men;6) denoting barter, exchange, against, for (geta gull v. grjóti);7) denoting remedy, against (hjálpa e-m v. e-u);8) against, denoting contest, warding off (hafa liðsafla v. e-m);hafa (viz. afl) v. e-m, to be one’s match;9) ellipt. usages;stinga v. fótum, to stop;hrífa v., to catch hold;búast v., to make oneself ready;risa v., to withstand;hvatz hann fiðr v., whatsoever he may object;II. with acc.1) by, at, close to (sníða skeggit við hökuna);skjöldr við skjöld, shield to shield;v. Sandhólaferju, at Sandholferry;v. veginn, by the wayside;v. ána, by the river;draga segl v. hún, to hoist the sail to the top;festa e-n v. meið, tré, to fasten to a pole, tree;binda v. fót e-s, to bind up a broken leg;dró upp flóka v. austr, in the east;2) of time, towards, at;v. solar-setr, at sunset;v. sól, with the sun, at sunrise;v. aptan, towards evening;vera v. aldr, to be stricken in years;3) at, by (vera heima v. bú sitt);Hrútr var v. skip um sumarit, H. stayed by his ship during the summer;sitja v. stýri, to sit at the rudder;styðja sik v. e-t, to lean on;ganga v. staf, to walk with a staff;vera v. e-t, to be present at;sitja v. drykk, to sit at drink;í sýn v. bœinn, within sight of the town;5) denoting company, with (bauð þeim heim vill alla sína menn);v. annan, þriðja, fjórða mann, being two, three, four altogether;6) towards (a person or thing), respecting, regarding (mildr, blíðr, góðr v. e-n);til gæzlu v. e-n: for keeping, watching one;hræddr v. e-n, afraid of one;7) of cause, by, at;falla v. högg, to fall by a stroke;sigla v. stjörnuljós, to sail by starlight;verða reiðr v. e-t, to become wroth at;8) as compared with, set off against (þrjóta mun okkr illsku v. þik);eigi minna virðr en v. konunginn, of equal worth with the king;9) according to, after (gera klæði v. vöxt e-s);v. sik, in proportion;hann var skapaðr allr v. sik, well shaped, symmetrical;vita, hvat v. sik væri, to know what was the matter;10) denoting means, with, by (v. þessar fortölur);tendra eld v. e-t, to make fire by;11) ellipt. usages;bregða við, to start;hann þagði v., he remained silent;fá v. þrjú skip, to add three ships;þurfa v., to need;bjarga, hjálpa e-u v., to help, put right;koma e-u við, to bring about.(gen. -jar, pl. -jar), f. withy, withe; collar (viðjar af gulli).pers. pron. dual, we two.* * *1.f., gen. sing. viðjar, pl. viðjar, [Dan. vidje; Engl. withy; akin is víðir, q. v.]:— a withy or with; síðan var viðin ( a withy halter) dregin á hals honum, Fms. vii. 13 (see v. l.); þarmarnir urðu at viðu (sic) sterkri, Fas. iii. 34; ef röng eða viðjar slitna, Jb. 398; var enginn saumr í, en viðjar fyrir kné, of a boat, Fms. vii. 216; höggva tré til viðja, K. Þ. K. 88; viðjar af gulli ok silfri, on a dog, Hkr. i. 136, Fas. iii. 45; tún-svín þat er hringr, knappr eða við sé í rana, Grág. ii. 232; stjórn-við, the ‘rudder-withy,’ the strap in which the paddle-like rudder moved, like the ζευκτηρίαι in Act. Apost. xxvii. 40.2.pron. pers. dual (= vit), we two (see ek C); this spelling, which is also that of the oldest vellums, answers to the mod. pronunciation, passim: in mod. usage it has quite taken the place of the old plur. vér.3.prep., also used ellipt. without its case, or simply as an adverb; við is a curtailed form of viðr, which latter form remains in a few compds, even in mod. usage, thus, viðr-eign, viðr-kenna, viðr-nefni, viðr-lífi, viðr-væri; when found singly, við is the common form in Icel.; but as in MSS. it is commonly abbreviated, v̾, the two forms are hardly distinguishable; við, however, is received as the usual form, viðr being more freq. in Norse vellums, and in some later Icel. vellums imitating the Norse spelling: [Goth. wiþra = πρός; A. S. wider; cp. Scot. wither-shins; O. H. G. widar; Germ. wieder; but Engl. with; Dan. ved; Swed. wäd]:—against, towards, etc.WITH DAT.A. Against, denoting a leaning or resting on, striking against, or the like; hann hjó hann upp við garðinum, smote him standing against the wall, Nj. 120; stinga höndum við berginu, Symb. 59; ganga við brekkunni, up-hill, against the hill, cp. Lat. adversus montem, Valla L. 212; skjóta við honum skildinum, Fms. i. 44; ljósta skildi við kesjunni, Eg. 378; hann spyrndi við svá fast … spyrna við grunni, Edda 36; kasta sér niðr við vellinum, Nj. 58; leggja e-n við velli, Boll. 344; slá honum niðr við steininum, dashed his head against the stone, Finnb. 292; hann drap hann við borðinu, Korm. 236; hjó af honum höfuð við stokkinum, Fas. ii. 285; ok lagði (þá) við stokki, Am. 73; hús liggja við velli, lie down in ruins, Fms. iii. 144; er hinn efri kjöptr við himni enn hinn neðri við jörðu, the upper jaw touching the heaven, the lower the earth, Edda 41; skera af sér strenginn við öxinni, rubbing it against the axe, Nj. 136; vóru segl hans at sjá við hafi, the sails were seen out at sea, far in the offing, Fas. ii. 403.II. against, towards, of direction; gapa við tunglinu, Fas. iii. 622; horfa við e-m, to look towards, face, Eg. 293; horfa baki við e-m, Hkr. iii. 384; líta við e-m, Nj. 132, Fms. i. 125, vii. 314; horfa vid landi, A.A. 24; snúa baki við e-m, Fas. i. 296; snúask við e-m, Hkr. ii. 120.III. along with, with, denoting company; hann hafði við sér harpara einn, Str. 57; hann hafði marga smiðu við sér, Fms. ix. 377; fór Margaðr ok Guthormr við honum, Hkr. iii. 113; at Ástríðr mundi vera við feðr sínum, i. 188; er hér ok Sigurðr við jarli, Fms. ix. 327; hann var þar upp fæddr við henni, x. 421; bjóðum vér þér við Hákoni þangat, ix. 252; ferr heim við sínum mönnum, Rd. 312; fór hann við liði sínu, Hkr. iii. 44; við hundrað skipum, Fas. i. 461; gengr síðan í sæti sín við oðrum mönnum, Fms. x. 17; bað biskup ríða við sér (= með sér), 6.2. with, of an instrument; jarl hljóp upp við sverði, Fms. ix. 340; sjau menn við vápnum, viii. 14; gengu tveir menn við merkjum, x. 15: the phrase, eiga, ala, geta barn við kouu, Grág., Fms. i. 113, iii. 110, Ld. 102, Eg. 31; merrin fékk við þeim hesti, Landn. 195.3. spec. usages; við góðum vinskap, Boll. 362; halda vináttu við föstum trúnaði, Fms. ix. 375; at þær sagnir muni vera við sannindum, true, viii. 6; at berjask við honum eðr við honum lífit láta, ix. 332; fara við herskildi … eyða land við eldi, x. 134; ausa e-t við moldu, Hkr. i. 220; skipuðu mörgum hlutum við (with, among) sínum mönnum, Fms. x. 91; gengu síðan í sæti sín við öðrum mönnum, among other men, 17; skreiðask fram við (= með) landinu, viii. 437.4. = ok, with, together with; Þórr við Grimni = Th. and G., Hallfred; höfuð við hjarta, head and heart, Kormak.B. METAPH. USAGES:I. denoting barter, exchange, against, for (like Gr. ἀντί); gefa gull við grjóti, Fas. iii. 45; selja við verði, Fms. i. 80; seldu mik við hleifi, Hm.; við litlu verði, Eg. 100; við fémútu, Nj. 215; meta e-t við silfri, Fms. x. 5; gefa margra manna líf við yðvarri þrályndi, iv. 194.2. denoting remedy, against; beiti við bit-sóttum en við bölvi rúnar, Hm. 140; hjálpa e-m við e-u, to help against, passim.II. against, denoting contest, warding off, withstanding; hafa afla við e-m, Lv. 43; hafa liðs-afla, liðs-kost við e-m, Ld. 372, Hkr. i. 272: ellipt., hafa (viz. afi) við e-m, to be one’s match, Lv. 109; þótti sem engi mundi hafa við þeim í vígi, Nj. 89; eg hefi ekki við þér, I cannot lift with (i. e. am no match for) thee; ábyrgjask e-t við e-u, Grág. ii. 216, 364; forða e-m við háska, Edda i. 116; halda þá við ágangi Hákonar, Fms. i. 224; varðveita e-n við e-u, Grág.; ekki hélzk við þeim, Eg. 125; rísa við e-m, Sturl. ii. 119; vera búinn, van-búinn við e-m, Ld. 324; sat hann þar við áhlaupum Dana, Fms. i. 28; vinna við sköpum, Fas. i. 199; sporna við e-u, göra við e-u, see göra, sporna; ef þat nemr við förinni, Ld. 70 (see nema A.I. 7, 8); mæla við e-u, Hkr. ii. 198; tölðu allir við förinni, Greg. 28; setja hug sinn við e-u, Fms. x. 232; kveða nei við e-u, Sturl. i. 27; drepa hendi við e-u, Hkr. ii. 164; reiðask við e-u, Nj. 182; e-m ríss hugr við e-u, Fas. i. 30; mér býðr við e-u, to loathe; sjá við e-u, to shun; varna við e-u, to beware of; vera hætt við e-u, in danger of, Ísl. ii. 262; ú-hætt við e-u, safe, Landn. 319.III. with verbs;liggja við e-u, to lie on the verge of; honum lá við falli, Fas. iii. 261; búið við skipbroti, Ísl. ii. 245; honum var við andhlaupi, Eg. 553; sjá, horfa, líta … við e-u, to look towards; taka við e-u, to receive; búask við e-u, to prepare for, expect, Ld. 106; verða vel, ílla, við e-u, to behave well, ill, on some occasion; komask við veðri, see veðr.IV. ellipt. usages; þeir snerusk þá við, turned round, facing, Nj. 245; hón drap við hendi, Lv. 38; hann laust við atgeirinum, Nj. 84.; hann stakk við forkinum, Eg. 220; hann stakk við fótum, stopped, Finnb. 300; hrífa við, to catch hold, Bs. i. 197, 423, Gísl. 125; búask við, to make oneself ready; göra við, to resist; rísa við, to withstand, Fs.; at ek bjóða við tvenn verð, Ld. 146; hvatz hinn fiðr við, whatsoever he may object, Nj. 99; taka við, to begin where another stops; þú skalt gefa mér við ( in return) verjuna, Fbr.WITH ACC.A. By, at, close to:I. denoting proximity; skjöldr við skjöld, shield to shield, in a row, Nj. 125; skip við skip, Ó. H. (in a verse); samnask hlutr við hlut, Rb. 108; hálsinn við herðarnar, Ld. 40; sníða skeggið við hökuna, Eg. 564; við bryggju-sporðinn, Fms. i. 14; grafa barn við kirkju-garð út, K. Þ. K.; uppi við fjallit, Eg. 137; við Sandhóla-ferju, Nj. 29; við vaðit, 83; við veginn, by the way-side, Fb. ii. 330; hér við ána, by the river, Ld. 46; búa við Þjórsá, Nj. 93; liggja við land, Fms. i. 14; við Ísland, Grág.; binda stein við hálsinn, Ld. 154; draga segl við hún, hoist sail to the top, Hkr. ii. 6; reka spora við eyra e-m, Nj. 82; festa e-n við meið, tré, to fasten to a pole, a tree, Glúm. 391; nísta við gólfit, to pin it to the floor (see nista); binda við fót e-s, to bind up a broken leg, Bárð. 167; dró upp flóka við austr, in the east, Vígl. 22.2. temporal, towards, at; við vetr sjálfan, Fms. ii. 97; Krók. 51 C; við sólar-setr, Fas. i. 514; við sól, with the sun, at sunrise. Eg. 717; við aptan, towards evening, Grág. (Kb.) ii. 143; við þat sjálft, at that moment, Fms. xi. 432; bregða í kross við hvert orð, at every word, K. Þ. K.; vera við aldr, to be stricken in years, Eb. 18, Ísl. ii. 192, Fms. ii. 81; ef barn er við dauða, on the point to die, N. G. L. i. 345; við sjálft, on the verge of (see sjálfr); við váða sjálfan, búið við geig, on the verge of, Eg. 158; Grettir var við svefn, just asleep, Grett. 127.3. phrases, við svá búit, after all done, often with the notion of ‘in vain, nothing having been done’ (búa B. II. δ); fóru við þat heim, Fms. i. 54, ix. 469, Nj. 127; skildu við þetta, 260, Ísl. ii. 217.II. at, to; Hrútr er við skip, Nj. 4; Hrútr var við búð, 79; vera heima við bú sitt, 215; hanga upp við siglu-rá, Fas. iii. 659; bundinn við staf, Eg. 232; fastr við altara, fastened to the altar, Vm. 110; styðja sik vid e-t, to lean on, Fms. ix. 512; sitja upp við hægindit, leaning on it, Ld. 16; sitja upp við vegginn, Nj. 153; ganga við staf, 219; ganga við tréfót, Eb. 66; styðjask við höndina, Fas. i. 228; rísa upp við olboga, Þórð. 15; sitja við stýri, at the rudder, Eg. 385; hafa barn við brjóst, to have a bairn at breast, N. G. L. i. 340; leggja, bæta, auka, við e-t, to add to; blanda við e-t, to mix with; vera við e-t, to be present at, Ld. 92, Eg. 540; sitja við drykk, mat, to sit at drink, meat, Eg. 303, 420.III. denoting association, together with; vera samþingi, samfjórðungs við e-n, Grág. ii. 237; vera saman við e-n, vera samvista við e-n, eiga samneyti við, vera sammæðr við e-n, passim; vera utan-fjórðungs við víg, Grág. ii. 89; vera við e-t riðinn; þeir vildu eigi vera hér við heiðna menn, Íb. 4; búa við e-n, Gísl. 17.2. direction; í sýn við bæinn, Fas. ii. 507; í örskots-helgi við garðinn, Grág.; standa í höggfæri við e-n, Nj. 97; við þat lík at lifa, Hm.IV. denoting company, with; bauð þeim heim við alla sína menn, Vígl. 27; riðu við sextigi manna, Nj. 10, 213, Ld. 164; gékk á land við einn svein, Fms. ix. 502; sækja land við útlendan her, Hkr. i. 198; við fá, marga … menn, Fas. i. 35; the phrase, við annan, þriðja fjórða … mann (see annarr I. 1); þú ert hér kominn við svá mikit fé, Ld. 112; sækja mál við níu búa, Grág.; við váttorð, Kb. i. 103; leyfa e-t við vitni, Ld. 104; bjóða e-t við váttorð, in the presence of, by witnesses, Nj. 243.B. METAPH. USAGES:I. towards a person or thing, respecting, regarding; hryðja við aðilja, Grág. (Kb.) i. 127; missa fjár síns við þjóf, Grág.; skilja við e-n, to part with (see skilja); til metnaðar við sik, Edda i. 20; til huggunar við sik, Ld. 228; til þjónustu við e-n, Eg. 28; til gæzlu við e-n, for keeping, watching one, Ld. 152; ganga, koma, fara til fundar, til móts … við e-n, 62, 90, Nj. 4, Eg. 101; mildr, blíðr, léttr, kátr, ástúðigr, góðr, harðr, grimmr, reiðr, harðráðr, stríðr, … við menn, mild … towards, Nj. 2, 47, 48; víkjast undan við e-n, Ld. 42; fyrir kapps sakir við e-n, til liðveizlu, hjálpar … við e-n, Eg. 44, Nj. 75; sýna vinskap, halda vinskap við e-n, Ld. 150; leggja ást við e-n, 34; líka vel, ílla við e-n, Nj. 53; eiga eyrindi við e-n, Eg. 260; eiga orð við e-n, 255; hafa lög við e-n, Nj. 106; tala, mæla, ræða, segja, spjalla við e-n, to talk, speak … with a person, passim; skipta, eiga, … við e-n, to deal… with; berjask, deila við e-n, to fight with, against; göra e-t við e-n, so to act with, Greg. 43; reyna e-t við e-n, to contend with one, Nj. 46, 94, Edda i. 106; hafa misgört við e-n, Fms. viii. 103; láta vaxa óþokka við e-n, Nj. 107; tilför við Gunuar, 101; mála-tilbúnaðr við e-n, 100; sekr við e-n, útlagr við goða, Grág.2. hræddr við e-n, afraid of one; verða varr við e-t, to perceive; vanr við e-t, used to a thing; hann var svá vanr við vini sína, Fms. viii. 220; fella sik við e-t, kunna við e-t, to apply oneself to, to like.II. of cause, by, at; falla við högg, to fall by a stroke, Nj. 163; hrata við lagit, Eg. 379; vakna við e-t, Fas. ii. 116; vakna við draum; verða glaðr, reiðr, hryggr, úkátr … við e-t, to become glad, wroth … at, Íb. 10, Eg. 102, 321, passim; bregða sér við e-t, Ld. 190: by, við minn atbeina, Fms. vi. 66; við samþykki e-s, Eg. 165; við ráð e-s, Grág. (Kb.) ii. 30; gört þat við einræði þitt, Ld. 188; et þat at vánum við skaplyndi Þorgeirs, Nj. 255; hlaða seglum við mikinn háska, with great danger, Korm. 168; sigla við stjörnu-ljós, to sail by star-light, Fms. i. 24; lesa við ljós, to read with a light; búa sik við skart, to dress fine.III. as compared with, set off against; sex sær við kú, Grág. i. 502–504; selja, virðing sína við íllgirni þínaa, Eb. 160; þrjóta mun mik íllsku við þik. Hkr. i. 322; mik skortir við hann, Nj. 90; hafa afta við e-n, Eg. 187; eigi minna virðr enn við konunginn, i. e. of equal worth with the king, Fms. xi. 45; er þetta við mikla fémuni, Hrafn. 19; fjórðungi skerð við goðorð önnur, Grág. (Kb.) i. 211; Skotland er þriðjungr ríkis við England, Nj. 266; þriðjung við liðsmenn, Eg. 57; at þriðjungi við ykkr, Ld. 102; helming við hann, Fms. i. 22; gaf þeim hálfar tekjur við sik, 7.IV. við þann kost, on that condition, Grág. (Kb.) i. 233: of medicine, for, við svefnleysi, við orms-bit, við offeitan kvið …, Lækn.: in mod. usage dat., and so in Hm. 138.V. denoting fitness, proportion; göra klæði við vöxt e-s, Eg. 516; við þeirra hæfi, 109; er þat ekki við þitt æði, Ld. 298; vera við alþýðu-skap, Fs. 63; við sik, in proportion, B. K. 8; neyta skógar við sik sem þarf, Grág. ii. 292; þat er hann má eigi sjálfr við sik njóta, himself alone, 623. 21; hann var skapaðr allr við sik, well shaped, symmetrical, Fas. i. 173; fagrt ok allt vel við sik, Fms. x. 321; veðrit vesnaði en nátt-myrkr á við sik. Bjarn. 52; vita hvat við sik væri, to know what was the matter, Fms. xi. 11, Fas. ii. 516; leggja mál við tré, Ld. 316; draga kvarða við lérept, vaðmál, Grág. i. 497, 498.VI. with, by, denoting means; tendra eld við fjallrapa, to light fire with, Bs. i. 7; við þessar fortölur, Ld. 204; kom svá við umtölur góðra manna, Nj. 267; við áskoran þína, 258; mýkjask við e-t, Fms. v. 239; húð skorpnuð við eld, Nj. 208.VII. with verbs; lifa við skömm, meizlur, harm, lifa við slíka harma, to live with or in shame, sorrow, Nj. 92, Hkr. ii. 107, Eg. 604, Ld. 332; leika við e-n, Nj. 2; kaupa við e-n, Grág.; binda við e-t, to bind, fasten to; sætta, rægja, friða e-n við e-n, Eg. 226, Grág. ii. 99; tala, … við e-n, to speak, deal … with, Nj. 2, 197, Ld. 22 (see I); hefja upp bónorð við e-n, Eg. 38; leita eptir við e-n, leita ráða við e-n, eiga hlut at við e-n, Nj. 75, 101, 213, Eg. 174; fæða, lifa, fæðask, ala, búa, bjargast, við e-t, to feed, live, subsist … on, Edda i. 46, Fms. i. 226, v. 219, Nj. 236, passim; vera við e-t, to be present at, and metaph. to enjoy, Hom. 87, Edda (pref.); nema lyfsteinn sé við riðinn, Ld. 250; hann brá upp við fætinum (viz. við lagit), Nj. 264; binda við e-t, to bind to, Fms. ix. 358; at þeim heimilum ok í örskotshelgi við (viz. þau) á alla vega, Grág. (Kb.) i. 88; þar við, hér við, at engi mundi þar þora við at etja, Nj. 89.2. hagr við e-t, skilful at; kunna vel við e-t, id.; skjarr við skot, Ls.; temja, venja, … við e-t; drekka við sleitur (see sleita); kveða við raust, Sturl. iii. 317, Eg. 554; syngja vid tón, Sturl. iii. 210; búa sik við skart, skikkja búin við gull, Fms. x. 199; skyrta saumuð við gull, embroidered with, Fas. ii. 529; glóa við gull, to glow or gleam with gold, Lex. Poët.VIII. elliptical or ad- verbial usages; bregða við, to start; hann þagði við, remained silent, Nj. 2; verða bilt, felmt við, Ísl. ii. 274, Nj. 105; fá við þrjú skip, to add three ships, Fms. xi. 73; jók nú miklu við, it waxed much, Ld. 54; kveða við, gella við, to scream, yell; þurfa við, to need, Nj. 74; njóta e-s við, to enjoy, 85; komask við, to be touched; leita við, to try; bera við, to happen (see bera); koma við, to touch; standa, bíða við, to stop a bit; nema við, to hinder, cause a hindrance; kunna við, to like; koma e-u við, to bring a thing about, 101; ef ek viðr um kæmumk, if I could manage it, Hbl.; bjarga e-u við, hjálpa við, to help, put right; reisa við, rétta við, to raise up again, put right; kannask við, to recognise; vera við staddr, to be present, = við e-t staddr.IX. in recipr. phrases, talask við, eigask við, fásk við, etc., to speak … to one another, where the object is suffixed to the preceding verb.X. with an adverb or particle, of direction; upp á við, niðr á við, upwards, downwards; vestr á við, Fas. ii. 244; móts við, towards; á við, equivalent to (það er á við tvær merkr); austan við, vestan við, sunnan við, fram við, inn við, etc., followed by an accusative. -
3 bera
* * *I)(ber; bar, bárum; borinn), v.I.1) to bear, carry, convey (bar B. biskup í börum suðr í Hvamm);bera (farm) af skipi, to unload a ship;bera (mat) af borði, to take (the meat) off the table;bera e-t á hesti, to carry on horseback;2) to wear (bera klæði, vápn, kórónu);bera œgishjálm, to inspire fear and awe;3) to bear, produce, yield (jörðin berr gras; tré bera aldin, epli);4) to bear, give birth to, esp. of sheep and cows;kýr hafði borit kálf, had calved;absol., ván at hón mundi bera, that the cow would calve;the pp. is used of men; hann hafði verit blindr borinn, born blind;verða borinn í þenna heim, to be born into this world;þann sóma, sem ek em til borinn, born to;borinn e-m, frá e-m (rare), born of;Nótt var Nörvi borin, was the daughter of N.;borinn Sigmundi, son of S.;5) bera e-n afli, ofrafli, ofrliði, ofrmagni, ofríki, to bear one down, overcome, oppress, one by odds or superior force;bera e-n ráðum, to overrule one;bera e-n málum, to bear one down (wrongfully) in a lawsuit;bera e-n sök, to charge one with a fault;bera e-n bjóri, to make drunk with beer;verða bráðum borinn, to be taken by surprise;borinn verkjum, overcome by pains;þess er borin ván, there is no hope, all hope is gone;borinn baugum, bribed; cf. bera fé á e-n, to bribe one;6) to lear, be capable of bearing (of a ship, horse, vehicle);þeir hlóðu bæði skipin sem borð báru, with as much as they could carry;fig., to sustain, support (svá mikill mannfjöldi, at landit fekk eigi borit);of persons, to bear up against, endure, support (grief, sorrow, etc.);absol., bar hann drengiliga, he bore it manfully;similarly, bera (harm) af sér, berast vel (illa, lítt) af;bar hon sköruliga af sér, she bore up bravely;hversu berst Auðr af um bróðurdauðann, how does she bear it?hon berst af lítt, she is much cast down;bera sik vel upp, to bear well up against;7) bera e-t á, e-n á hendr e-m, to charge or tax one with (eigi erum vér þess valdir, er þú berr á oss);bera (kvið) á e-n, to give a verdict against, declare guilty (í annat sinn báru þeir á Flosa kviðinn);bera af e-m (kviðinn), to give a verdict for;bera e-t af sér, to deny having done a thing;bera or bera vitni, vætti, to bear witness, testify;bera or bera um e-t, to give a verdict in a case;bera e-n sannan at sök, to prove guilty by evidence;bera e-n undan sök, to acquit;bera í sundr frændsemi þeirra, to prove (by evidence) that they are not relations;bera e-m vel (illa) söguna, to give a favourable (unfavourable) account of one;refl. (pass.), berast, to be proved by evidence (þótt þér berist þat faðerni, er þú segir);8) to set forth, report, tell;bera e-m kveðju (orð, orðsending), to bring one a greeting, compliments (word, message);bera or bera fram erindi sín fyrir e-n, to state (tell) one’s errand or to plead one’s case before one;bera e-m njósn, to apprise one;bera e-t upp, to produce, mention, tell;bera upp gátu, to give (propound) a riddle;bera upp erindi sín, to state one’s errand;bera saman ráð sín, to consult together;eyddist það ráð, er þeir báru saman, which they had designed;9) to keep, hold, bear, of a title (bera jarlnafn, konnungsnafn);bera (eigi) giptu, gæfu, hammingju, auðnu til e-s, (not) to have the good fortune to do a thing (bar hann enga gæfu til at þjóna þér);bera vit, skyn, kunnáttu á e-t, to have knowledge of, uniderstanding about;vel viti borinn, endowed with a good understanding;bera hug, áræði, þor, traust til e-s, to have courage, confidence to do a thing;bera áhyggju fyrir e-u, to be concerned about;bera ást, elsku, hatr til e-s, to bear affection, love, hatred to;10) to bear off or away, carry off (some gain);bera sigr af e-m, af e-u, to carry off the victory from or in;hann hafði borit sigr af tveim orustum, he had been victorious in two battles;bera hærra (lægra) hlut to get the best (the worst) of it;bera efra (hærra) skjöld, to gain the victory;bera hátt (lágt) höfuðit, to bear the head high (low), to be in high (low) spirits;bera halann bratt, lágt, to cock up or let fall the tail, to be in high or low spirits;11) with preps.:bera af e-m, to surpass;en þó bar Bolli af, surpassed all the rest;bera af sér högg, lag to ward off, parry a blow or thrust;bera eld at, to set fire to;bera fjötur (bönd) at e-m, to put fetters (bonds) on one;bera vápn á e-n, to attack one with sharp weapons;bera á or í, to smear, anoint (bera vatn í augu sér, bera tjöru í höfuð sér);bera e-t til, to apply to, to try if it fits (bera til hvern lykil af öðrum at portinu);bera e-t um, to wind round;þá bar hann þá festi um sik, made it fast round his body;bera um með e-n, to bear with, have patience with;bera út barn, to expose a child;12) refl., berast mikit (lítit) á, to bear oneself proudly (humbly);láta af berast, to die;láta fyrir berast e-s staðar, to stay, remain in a place (for shelter);berast e-t fyrir, to design a thing (barst hann þat fyrir at sjá aldregi konur);at njósna um, hvat hann bærist fyrir, to inquire into what he was about;berast vápn á, to attack one another;berast at or til, to happen;þat barst at (happened) á einhverju sumri;ef svá harðliga kann til at berast, if that misfortune does happen;berast í móti, to happen, occur;hefir þetta vel í móti borizt, it is a happy coincidence;berast við, to be prevented;ok nú lét almáttugr guð við berast kirkjubrunann, prevented, stopped the burning of the church;II. impers., denoting a sort of passive or involuntary motion;1) with acc., it bears or carries one to a place;alla berr at sama brunni, all come to the same well (end);bar hann (acc.) þá ofan gegnt Ösuri, he happened to come down just opposite to Ö.;esp. of ships and sailors; berr oss (acc.) til Íslands eða annarra landa, we drift to Iceland or other countries;þá (acc.) bar suðr í haf, they were carried out southwards;Skarpheðin (acc.) bar nú at þeim, S. came suddenly upon them;ef hann (acc.) skyldi bera þar at, if he should happen to come there;e-n berr yfir, one is borne onwards, of a bird flying, a man riding;hann (acc.) bar skjótt yfir, it passed quickly (of a flying meteor);2) followed by preps.:Gunnar sér, at rauðan kyrtil bar við glugginn, that a red kirtle passed before the window;hvergi bar skugga (acc.) á, there was nowhere a shadow;e-t berr fram (hátt), is prominent;Ólafr konungr stóð í lyptingu ok bar hann (acc.) hátt mjök, stood out conspicuously;e-t berr á milli, comes between;leiti (acc.) bar á milli, a hill hid the prospect;fig. e-m berr e-t á milli, they are at variance about a thing;mart (acc.) berr nú fyrir augu mér, many things come now before my eyes;veiði (acc.) berr í hendr e-m, game falls to one’s lot;e-t berr undan, goes amiss, fails;bera saman, to coincide;bar nöfn þeirra saman, they had the same name;fig., with dat.; bar öllum sögum vel saman, all the stories agreed well together;fund várn bar saman, we met;3) bera at, til, við, at hendi, til handa, to befall, happen, with dat. of the person;svá bar at einn vetr, it happened one winter;þó at þetta vandræði (acc.) hafi nú borit oss (dat.) at hendi, has befallen us;bar honum svá til, it so befell him;þat bar við (it so happened), at Högni kom;raun (acc.) berr á, it is proved by fact;4) of time, to fall upon;ef þing (acc.) berr á hina helgu viku, if the parliament falls in the holy week;bera í móti, to coincide, happen exactly at the same time;5) denoting cause;e-t berr til, causes a thing;konungr spurði, hvat til bæri úgleði hans, what was the cause of his grief;ætluðu þat þá allir, at þat mundi til bera, that that was the reason;berr e-m nauðsyn til e-s, one is obliged to do a thing;6) e-t berr undir e-n, falls to a person’s lot;hon á arf at taka, þegar er undir hana berr, in her turn;e-t berr frá, is surpassing;er sagt, at þat (acc.) bæri frá, hvé vel þeir mæltu, it was extraordinary how well they spoke;7) e-t berr bráðum, happens of a sudden;e-t berr stóru, stórum (stœrrum), it amounts to much (more), it matters a great deal (more), it is of great (greater) importance;8) absol. or with an adv., vel, illa, with infin.;e-m berr (vel, illa) at gera e-t, it becomes, beseems one (well, ill) to do a thing (berr yðr vel, herra, at sjá sannindi á þessu máli);used absol., berr vel, illa, it is beseeming, proper, fit, or unbeseeming, improper, unfit (þat þykkir eigi illa bera, at).(að), v. to make bare (hon beraði likam sinn).* * *að, [berr, nudus], to make bare, Lat. nudare; hon beraði líkam sinn, Bret. 22: impers., berar hálsinn (acc.), the neck became bare, Bs. i. 624.
Перевод: с исландского на все языки
со всех языков на исландский- Со всех языков на:
- Исландский
- С исландского на:
- Все языки
- Английский
- Русский